Plannen of misschien zelfs bezig met een nieuwe woning. Sinds 1 januari 2024 is met de komst van de Omgevingswet ook wat veranderd op het gebied van de technische toetsing. Waar voor eerdergenoemde datum nog de gemeente het bevoegd gezag was voor de toetsing ligt dat nu voor enkele type bouwwerken bij een onafhankelijke kwaliteitsborger. In deze blog nemen wij je mee in enkele belangrijke zaken omtrent de Wet kwaliteitsborging (Wkb).
Doel en gevolgen invoering Wet kwaliteitsborging (Wkb)
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is dus op 1 januari 2024 in werking getreden en heeft als doel om de bouwkwaliteit in Nederland te verbeteren. De wet introduceert een nieuw stelsel waarin onafhankelijke kwaliteitsborgers de kwaliteit van bouwwerken toetsen aan de bouwtechnische eisen. Zoals eerder aangegeven verschuift hiermee de verantwoordelijkheid voor de naleving van de bouwregels deels van de overheid naar de bouwer en de kwaliteitsborger. Dit moet leiden tot een betere waarborging van veiligheid, duurzaamheid en gebruikswaarde van gebouwen.
Een belangrijk element van de Wkb is dat bouwers voortaan een opleverdossier moeten overhandigen aan de opdrachtgever. Dit dossier bevat alle relevante informatie over het bouwwerk en de naleving van de bouwtechnische eisen. Daarnaast biedt de Wkb consumenten meer bescherming, bijvoorbeeld door een verbeterde aansprakelijkheid van de aannemer.
Waar ligt de grondslag van de Wkb?
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen wordt aangestuurd via de Woningwet en ondersteund door het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), dat onderdeel is van de Omgevingswet. De Woningwet legt de basis voor de regels rond bouwen en het toezicht hierop, terwijl het Bbl specifieke technische eisen stelt aan bouwwerken. Samen vormen deze juridische kaders de grondslag voor de uitvoering van de Wkb.
Daarnaast wordt de Wkb nauw verweven met de Omgevingswet, die een integrale benadering van ruimtelijke ordening en omgevingsbeheer nastreeft. Dit zorgt ervoor dat bouwkwaliteit niet losstaat van bredere milieutechnische en ruimtelijke overwegingen.
Welke bouwwerken vallen onder gevolgklasse 1?
De Wet kwaliteitsborging wordt in eerste instantie toegepast op nieuw te bouwen bouwwerken in gevolgklasse 1. Dit zijn relatief eenvoudige en risicovrije bouwprojecten, zoals:
- Eengezinswoningen zonder bijzondere constructieve of installatietechnische uitdagingen.
- Kleine utiliteitsgebouwen, zoals kantoren of winkels tot een bepaalde omvang.
- Aanbouwen, uitbouwen en verbouwingen aan bestaande woningen.
Complexere projecten, zoals hoogbouw, ziekenhuizen of industriële installaties, vallen voorlopig nog buiten de reikwijdte van de Wkb. In de toekomst kan de wet worden uitgebreid naar andere gevolgklassen, afhankelijk van de ervaringen met gevolgklasse 1.
Wie schakelt een kwaliteitsborger en wat doet de deze?
Bij projecten die onder de Wkb vallen, is de opdrachtgever verantwoordelijk voor het inschakelen van een kwaliteitsborger. Wie betaalt bepaald zou je kunnen zeggen. Veelal wordt de opdrachtgever hierin ondersteund door bijvoorbeeld een architect, bouwkundig bureau of rechtstreeks door de aannemer. Belangrijk om te benoemen is dat degene die het contract sluit met de kwaliteitsborger vaak ook de contactpersoon is en alle zaken moet regelen. Denk hier dus bij het contracteren goed over na! In de praktijk is het vaak de aannemer die samenwerkt met de kwaliteitsborger, maar formeel blijft de opdrachtgever eindverantwoordelijk.
De kwaliteitsborger is een onafhankelijke partij die toezicht houdt op het naleven van de bouwtechnische eisen zoals vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgving. De werkzaamheden van een kwaliteitsborger omvatten:
- Het toetsen van bouwplannen: De kwaliteitsborger controleert vooraf of de bouwplannen voldoen aan de technische eisen.
- Het opstellen van een borgingsplan: Hierin wordt vastgelegd welke controles gedurende de bouwfase worden uitgevoerd en op welke wijze.
- Het uitvoeren van controles tijdens de bouw: Dit gebeurt op verschillende momenten om te waarborgen dat het bouwwerk voldoet aan de eisen.
- Het opstellen van een verklaring bij oplevering: Deze verklaring bevestigt dat het bouwwerk voldoet aan de bouwtechnische eisen.
De kwaliteitsborger werkt onafhankelijk van de bouwer en heeft als belangrijkste taak om de bouwkwaliteit objectief te waarborgen. Dit voorkomt (hopenlijk) dat er fouten worden gemaakt die later leiden tot problemen of onveilige situaties.
Meer informatie?
De Wet kwaliteitsborging is een belangrijke stap naar het verbeteren van de bouwkwaliteit in Nederland. Tevens vergt het (soms) een andere planning, meer hierover in onze volgende blog. Heb je direct vragen, neem dan contact met ons op.